Trung Đông là một khu vực kinh tế năng động, với sự đa dạng từ các nền kinh tế dựa vào dầu mỏ đến các trung tâm tài chính và công nghệ hiện đại. Theo dự báo của IMF năm 2025, tăng trưởng kinh tế khu vực Trung Đông và Bắc Phi (MENA) dự kiến đạt 2.6%, chậm hơn so với kỳ vọng do căng thẳng thương mại toàn cầu và biến động giá dầu. Khu vực này đang chuyển dịch mạnh mẽ sang đa dạng hóa kinh tế, tập trung vào các lĩnh vực phi dầu mỏ như du lịch, công nghệ và năng lượng tái tạo. Tuy nhiên, các thách thức như xung đột địa chính trị, lạm phát và biến đổi khí hậu đang ảnh hưởng đến triển vọng tăng trưởng. Bài viết này sẽ đánh giá tổng quan thị trường Trung Đông, với các mục riêng phân tích các quốc gia nổi bật: UAE, Qatar, Ả-rập Xê-út, Iraq, Iran và Thổ Nhĩ Kỳ.

Thị trường UAE

UAE là một trong những nền kinh tế phát triển nhất Trung Đông, với GDP dự kiến tăng trưởng 5.1% năm 2025, cao hơn mức trung bình khu vực, nhờ vào sự bùng nổ của lĩnh vực phi dầu mỏ chiếm 75% GDP. Theo IMF, tăng trưởng thực tế đạt 4.0% năm 2025, với lạm phát ở mức 2.1%. Cơ hội lớn nằm ở lĩnh vực bất động sản, với giá bất động sản tăng mạnh, đặc biệt tại Dubai và Abu Dhabi, nhờ vào các dự án như “Dubai Creek Harbour”. Thị trường tài chính và công nghệ cũng phát triển, với Dubai Financial Market tăng 22.6% trong quý 1/2025. Tuy nhiên, thách thức bao gồm phụ thuộc vào lao động nước ngoài và biến động giá dầu. Chiến lược thâm nhập nên tập trung vào hợp tác với các khu tự do thương mại như Jebel Ali, tận dụng các chính sách ưu đãi thuế và đầu tư vào năng lượng tái tạo theo tầm nhìn UAE 2050.

Thị trường Qatar

Qatar tiếp tục là nền kinh tế dựa vào khí đốt, với GDP dự kiến tăng trưởng 2.6% năm 2025, cao hơn mức 2.0% năm 2024, nhờ vào xuất khẩu LNG và đầu tư công. Theo Oxford Business Group, GDP bình quân đầu người đạt 71,650 USD, một trong những mức cao nhất thế giới. Cơ hội nổi bật ở lĩnh vực xây dựng và bất động sản, với thị trường thiết bị xây dựng tăng trưởng 3.73% CAGR đến 2030. Thương mại điện tử và thương hiệu quốc gia cũng tăng trưởng, với giá trị thương hiệu quốc gia đạt 23 tỷ USD năm 2025. Thách thức bao gồm đa dạng hóa kinh tế và căng thẳng địa chính trị. Doanh nghiệp nên tập trung vào các lĩnh vực như năng lượng tái tạo và công nghệ, tận dụng các diễn đàn như Qatar Economic Forum để kết nối đối tác.

Thị trường Ả-rập Xê-út

Ả-rập Xê-út đang dẫn đầu trong đa dạng hóa kinh tế theo Tầm nhìn 2030, với GDP tăng trưởng 3.8% năm 2025, dù thấp hơn dự báo trước do cắt giảm sản xuất dầu. Theo IMF, hoạt động phi dầu mỏ tăng 4.9% trong quý 1/2025. Cơ hội lớn ở bất động sản và công nghiệp, với thị trường bất động sản tăng trưởng mạnh tại Riyadh và Jeddah, và các dự án như NEOM. Thị trường chứng khoán đạt 2.93 nghìn tỷ USD năm 2025. Thách thức bao gồm lạm phát và phụ thuộc dầu mỏ. Chiến lược thâm nhập nên tập trung vào hợp tác với các quỹ đầu tư nhà nước như PIF, và đầu tư vào lĩnh vực xanh như năng lượng tái tạo.

Thị trường Iraq

Iraq đang phục hồi kinh tế với GDP tăng trưởng 1.2% năm 2025, từ mức âm -1.5% năm 2024, theo World Bank, nhờ vào sản xuất dầu mỏ ổn định. Theo IMF, lĩnh vực phi dầu mỏ tăng 2.5% năm 2025, nhưng lạm phát cao và nghèo đói ảnh hưởng đến tiêu dùng. Cơ hội nằm ở dầu khí và xây dựng, với thị trường dầu khí tăng trưởng 2.2% CAGR đến 2029. Các công ty Trung Quốc đang tăng cường đầu tư vào dầu mỏ. Thách thức lớn là bất ổn chính trị và tham nhũng. Doanh nghiệp nên tập trung vào các dự án cơ sở hạ tầng và hợp tác với chính phủ để giảm rủi ro.

Thị trường Iran

Iran đối mặt với thách thức từ lệnh trừng phạt, với GDP tăng trưởng 3.8% năm 2025, chậm lại từ 5.0% năm 2024, theo Fitch Solutions. Theo Wikipedia, GDP danh nghĩa đạt khoảng 3,900 USD bình quân đầu người. Cơ hội ở lĩnh vực xây dựng đúc sẵn, tăng trưởng 8.1% năm 2025. Thị trường chứng khoán biến động mạnh do căng thẳng với Israel. Thách thức bao gồm lạm phát cao và khủng hoảng năng lượng. Chiến lược thâm nhập cần tập trung vào thương mại gián tiếp và các lĩnh vực như nông nghiệp, tránh rủi ro từ trừng phạt.

Thị trường Thổ Nhĩ Kỳ

Thổ Nhĩ Kỳ có nền kinh tế tăng trưởng 4.9% thập kỷ qua, nhưng năm 2025 dự kiến tăng trưởng chậm lại do lạm phát cao. Theo OECD, GDP tăng 2.0% quý 1/2025. Cơ hội ở bất động sản và ô tô điện, với thị trường ô tô điện tăng mạnh. Thị trường chứng khoán đạt 458.45 tỷ USD năm 2025. Thách thức bao gồm lạm phát và bất ổn tiền tệ. Chiến lược nên tập trung vào thương mại điện tử và hợp tác địa phương để tận dụng vị trí địa lý.

Thị trường Trung Đông năm 2025 đầy tiềm năng nhưng cũng đầy rủi ro. Các quốc gia như UAE và Qatar dẫn đầu về tăng trưởng, trong khi Iraq và Iran cần ổn định chính trị. Doanh nghiệp nên đa dạng hóa và theo dõi chặt chẽ biến động địa chính trị để thành công.